Xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định nằm ở phía Bắc huyện Nam Trực, nằm nên quốc lộ 21B, cách thành phố Nam Định 7km, chiều dài 8km, rộng 6km… Xã Hồng Quang thành lập ngày 3/10/1977 trên cơ sở hợp nhất 2 xã Nam Quang và Nam Chấn với diện tích 1.055 ha, dân số trên 14 nghìn người. Thành phần kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Về tôn giáo, gồm hai tôn giáo lớn: Thiên Chúa giáo và Phật giáo; trong đó dân số theo đạo Thiên Chúa chiếm tỷ lệ khá cao: Nam Quang có tới 9/10 xóm theo đạo Thiên Chúa; Nam Chấn có 5/18. Năm 2000 được Nhà nước trao tặng danh hiệu xã Anh hùng thời kỳ kháng chiến chống Pháp, năm 2016 là xã đạt chuẩn Nông thôn mới. Đây là địa phương có lịch sử phát triển lâu đời, nơi lưu đậm dấu ấn văn minh của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng.
Trường THCS Hồng Quang tiền thân là trường cấp 2 Nam Chấn, xã Hồng Quang. Trường nằm ở trung tâm, phía Đông của xã. Trường được thành lập năm 1959 với hai lớp 5 gồm 80 học sinh của Nam Chấn, Nam Quang, Nam Toàn, Nam Xá, Nam Cường, Nam Tân, Nam Thắng, Nam Thịnh, Nam Mỹ, Nam Phong. Thầy Ngô Văn Bân làm Hiệu trưởng, trực tiếp dạy Toán, thầy Trần Văn Gia dạy Văn. Trường đặt tại Đền Hát (nay thuộc xóm Đậu, xã Hồng Quang). Năm 1974, Đảng bộ và nhân dân xã Nam Chấn đặt móng xây dựng trường bên cạnh sông Châu Thành, trên đất làng Dứa, cũng là vị trí hiện tại của trường. Tổng diện tích khuôn viên trường là 8050m2. Khai giảng năm học 1976 -1977, ngôi trường tầng ba tầng với 5 phòng học mái bằng được khánh thành và đưa vào sử dụng – một trong hai trường cao tầng của huyện Nam Ninh thời kỳ đó.
.
Trải qua 60 năm phát triển và trưởng thành, theo dòng thời gian, trường đã có nhiều thay đổi với nhiều dấu son đáng nhớ. Mười năm liền (1976-1986) trường là lá cờ đầu của ngành Giáo dục và Đào tạo huyện Nam Ninh. Năm học 1976 – 1977, nhà trường tập trung thực hiện đề tài “Bắc chiếc cầu lớn vào đời cho học sinh lớp 7” của thầy hiệu trưởng Nguyễn Xuân Nhạn. Đề tài được các nhà nghiên cứu giáo dục đánh giá rất cao, được báo chí, đài truyền thanh đưa tin, tuyên truyền cổ vũ mạnh mẽ. Trường đón nhiều đoàn cán bộ của Bộ giáo dục về trao đổi, rút kinh nghiệm đề tài trên như đoàn của Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình, Thứ trưởng Võ Thuần Nho, Thứ trưởng Nguyễn Cảnh Toàn, Hồ Trúc, Lê Liêm… Hoạt động giáo dục toàn diện của trường năm học này cũng có nhiều khởi sắc, được Phòng GD&ĐT huyện xếp thứ nhất, là lá cờ đầu của ngành giáo dục huyện Nam Ninh.
Tiếp đà phát triển, năm học 1977-1978, trường cấp 2 Nam Chấn lại có sáng tạo mới với đề tài “Lớp hoàn thiện mục tiêu cấp học”. Đề tài này thực sự đã gây được tiếng vang trong ngành giáo dục. Các đoàn đại biểu trong và ngoài tỉnh lại tiếp tục đến thăm trường, trao đổi kinh nghiệm. Tiếng trống Bắc Lí đã thực sự sôi động trong nhà trường. Trường Nam Chấn trở thành mô hình mới – mô hình nhà trường cấp 2 đặc biệt, được toàn quốc chú ý.
Năm học 1978-1979, Phòng GD&ĐT Nam Ninh đã có quyết định chỉ đạo xây dựng trường mẫu thí điểm về thực hiện mục tiêu giáo dục – và tổ chức giáo dục Lao động hướng nghiệp và dạy nghề. Nhà trường được Phòng giáo dục chỉ đạo tổ chức khai giảng mẫu và bàn giao học sinh lớp 7 ra trường cho toàn huyện học tập. Đây cũng là năm học, nhà trường triển khai thực hiện đề tài của Bộ Giáo dục: “Xây dựng trung tâm thực hành thí nghiệm theo cụm miền 2”, bao gồm Nam Chấn, Nam Quang, Nam Xá, Nam Tân. Được UBND xã xây dựng 3 phòng thí nghiệm: Phòng Vật lí, phòng Sinh học và phòng Tổng hợp các môn; được Ban giám đốc Công ty thiết bị của Bộ Giáo dục trang bị thiết bị thí nghiệm cho 3 phòng thực hành thí nghiệm trên.
Giai đoạn 1987-1996, trường đạt danh hiệu Tập thể lao động tiên tiến. Năm 1997 thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện, trường Phổ thông cấp 1-2 Nam Chấn chia tách thành trường Tiểu học Nam Chấn, trường THCS Nam Chấn; trường Tiểu Nam Quang và trường THCS Nam Quang. Những năm đầu chia tách, giáo dục xã Hồng Quang nói chung, giáo dục các trường THCS nói riêng rất khó khăn (từ cơ sở vật chất đến đội ngũ); đặc biệt là THCS Nam Quang. Vì thế chất lượng giáo dục Hồng Quang không đạt được kết quả cao như các giai đoạn trước đây. Qua kiểm tra khảo sát chất lượng, thi tuyển sinh vào lớp 10, THCS Nam Quang luôn xếp cuối huyện.
Chất lượng giáo dục của trường THCS Nam Chấn về cơ bản vẫn ổn định. Trường luôn đạt danh hiệu Tập thể lao động Tiên tiến, Tập thể lao động Tiên tiến xuất sắc. Năm 2010, trường được UBND huyện Nam Trực tặng giấy khen “Trường có thành tích xuất sắc trong công tác Bồi dưỡng học sinh giỏi giai đoạn 2006-2010”. Năm 2010, trường được UBND tỉnh Nam Định công nhận “Trường THCS đạt chuẩn Quốc gia.” Tuy nhiên các năm học tiếp theo (2010-2011; 2011-2012; 2012-2013) trường rơi vào khủng hoảng do mâu thuẫn nội bộ giáo viên. Những giáo viên dạy giỏi xin chuyển trường. Những học sinh hoàn thành chương trình Tiểu học đạt loại giỏi xin dự thi và học tại trường chất lượng cao của huyện. Nhiệt huyết của một bộ phận giáo viên cũng bị ảnh hưởng. Do đó chất lượng giáo dục của trường không còn duy trì được như các năm học trước.
Đến 01/10/2014, thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/HU của Ban chấp hành Đảng bộ huyện Nam Trực triển khai việc sáp nhập các trường THCS thuộc các xã ghép, trường THCS Nam Chấn và trường THCS Nam Quang được sáp nhập thành trường THCS Hồng Quang do thầy Phạm Đức Đoán – Nguyên hiệu trưởng trường THCS Nam Quang làm hiệu trưởng. Trường có tổng số 52 cán bộ, giáo viên, nhân viên (4 quản lí; 4 nhân viên và 44 giáo viên); 23 lớp – 680 học sinh. Nhà trường lại phải đối mặt với những thử thách khó khăn mới: 10 phòng học cao tầng được xây dựng từ những năm 1974 đã xuống cấp nghiêm trọng, chỉ có thể học tạm 5 phòng học tầng 1. Trường gồm 2 điểm trường, điểm trường 1: 18 lớp, điểm trường 2: 5 lớp. Được sự quan tâm của huyện uỷ, UBND huyện, Phòng GD&ĐT Nam Trực; Đảng uỷ, HĐND, UBND, các ban ngành trong xã, bằng tâm huyết nghề nghiệp, bằng tâm nguyện của một người con quê hương, bằng nhiều biện pháp (tác động tâm lí, chia sẻ công việc cùng anh em trong hội đồng,…) thầy Hiệu trưởng đã từng bước thắp lại niềm tin, lòng nhiệt huyết với nghề nghiệp của đội ngũ trong trường, từng bước ổn định, xây dựng được mối quan hệ đoàn kết nội bộ. Mọi hoạt động giáo dục trong trường được thực hiện khoa học trên tinh thần dân chủ, tập trung, xây dựng thống nhất kế hoạch, triển khai đồng bộ, kiểm tra sát sao, có đánh giá sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm và khen thưởng động viên kịp thời. Từ năm học này, từ cơ sở vật chất trường học đến chất lượng giáo dục toàn diện của trường khởi sắc trở lại.
.
Năm học 2014-2015, hoạt động TDTT giáo viên trường đạt giải Nhì Cầu lông đôi nam cấp huyện, trường có 5 HS giỏi cấp tỉnh, 110 HS giỏi cấp huyện; thi hùng biện Tiếng Anh , học sinh trường đạt giải A cấp huyện. Tổng kết năm học trường được Sở GD&ĐT tặng giấy khen “Đơn vị đã có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các lĩnh vực của ngành”. Trong năm học này, trường xây dựng thêm 02 phòng học cao tầng nguồn vốn từ cha mẹ HS đóng góp và ngân sách xã.
Khai giảng năm học 2015-2016, trường được đón nhận công trình Nhà hiệu bộ trị giá 2 tỷ đồng của đồng chí Nguyễn Hải Hưng – Thường vụ tỉnh uỷ, Đại tá, chỉ huy trưởng chỉ huy Quân sự tỉnh Nam Định, người con quê hương Hồng Quang xây tặng. Nhà trường tiếp tục làm tốt công tác ổn định kỷ cương nền nếp hai điểm trường; chuyển 01 lớp 9 từ điểm trường thứ 2 ra điểm trường 1 để nâng cao chất lượng dạy ôn thi vào lớp 10 THPT.Các thành tích giáo dục của nhà trường tiếp tục được phát huy, trường có 4 học sinh giỏi cấp tỉnh, 89 HS giỏi cấp huyện. Tổng kết năm học, trường được UBND huyện tặng giấy khen “Tập thể lao động tiên tiến”. Năm học này chất lượng dạy ôn thi vào lớp 10 THPT của trường được nâng lên rõ rệt.
.
Năm học 2016-2017, thực hiện sự chỉ đạo của Phòng GD&ĐT huyện Nam Trực, Đảng uỷ, UBND xã, nhà trường thống nhất hoán đổi vị trí cho trường Mầm non Nam Quang. Điểm trường thứ 2 của trường chỉ để lại 03 lớp (01 lớp 6 và 01 lớp 7 và 1 lớp 8); chuyển 01 lớp 9 ra điểm trường 1. Trường tiếp tục gặt hái được những thành công trong công tác giáo dục. Tháng 01/2017, trường được UBND tỉnh cấp Bằng công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia. Trường có 6 HS cấp tỉnh, 86 HS giỏi cấp huyện. Tổng kết năm học, trường được UBND huyện tặng giấy khen “Tập thể lao động tiên tiến”.
Năm học 2017-2018, nhà trường xây dựng Đề án “Xây dựng trường THCS Hồng Quang tại khu trung tâm” trình UBND xã, UBND huyện phê duyệt nhằm chuyển toàn bộ học sinh về học tập tại một khu để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Nhà trường đã làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cha mẹ học sinh, của những người con thành đạt của quê hương nên cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học được bổ sung tăng cường. Nhà trường mở rộng được 2000m2 đất về phía Tây Nam làm sân tập cho HS, xây dựng được hệ thống tường bao hai bên cổng trường và xây dựng được cổng trường mới khang trang góp phần thực hiện kế hoạch xây dựng trường Xanh – Sạch –Đẹp- An toàn. Trường tiếp tục gặt hái được những thành công trong công tác giáo dục. Tháng 01/2017, trường được UBND tỉnh cấp Bằng công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia. Trường có 01 HS cấp tỉnh, 60 HS giỏi cấp huyện. Chất lượng thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT của nhà trường cũng được Phòng GD&ĐT huyện biểu dương ghi nhận: có 02 HS đỗ vào trường THPT chuyên Lê Hồng Phong; Xếp 11/22 trường của huyện. Đặc biệt chất lượng các môn Ngữ văn, Toán (Môn Ngữ văn xếp thứ 91 của tỉnh, môn Toán xếp thứ 86 tỉnh). Tổng kết năm học, trường được UBND huyện tặng giấy khen “Tập thể lao động tiên tiến”.
Năm học 2018-2019, điểm trường thứ 2 của trường chỉ để lại 02 lớp (01 lớp 6 và 01 lớp 7); chuyển 02 lớp (01 lớp 8 và 01 lớp 9) ra điểm trường 1. Tuy nhiên, ngay đầu năm học nhà trường phải đối mặt với một khó khăn thực sự: 5 phòng tầng 1 của dãy nhà 10 phòng được xây dựng từ những năm 1974 đã xuống cấp nghiêm trọng, không thể sử dụng được nữa. Nhà trường phải chuyển học sinh lớp 9 về học tại các phòng bộ môn và các phòng chức năng: Thư viện, Nghe-Nhìn, Vật lí, Hoá học, Sinh học. Giữa lúc khó khăn, nhà trường được sự quan tâm đặc biệt của một người con quê hương – ông Nguyễn Hồng Vinh – Nguyên uỷ viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập Báo Nhân dân, hội viên Hội Nhà báo Nam Định. Nhờ quan hệ của ông, Ngân hàng Cổ phần Công thương tỉnh Nam Định đã trích quỹ an sinh xã hội hỗ trợ cho trường THCS Hồng Quang 3 tỷ đồng. Ngày 01/10/2019 UBND xã Hồng Quang đã triển khai đề án xây dựng trường THCS Hồng Quang tại khu trung tâm với tổng trị giá 6,2 tỷ đồng. Về phía nhà trường, ban giám hiệu tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, tinh thần quyết tâm cao của tập thể cho nên thành quả giáo dục của nhà trường vẫn khai hoa kết trái. Trường có 01 HS cấp tỉnh, 63 HS giỏi cấp huyện trong đó học sinh giỏi khối 8 xếp thứ 3/22 trường. Tổng kết năm học, trường được UBND huyện tặng giấy khen “Tập thể lao động tiên tiến”.
Sau 4 tháng thi công, công trình 10 phòng học của nhà trường cơ bản hoàn thiện đúng thiết kế, đảm bảo tiến độ, kĩ, mĩ thuật. Tuy nhiên, sân trường lại trở thành sân công trường rất lầy lội, sụt lún. Ngày mưa, sân trường thành ao nên việc đi lại của giáo viên và học sinh nhà trường gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống cây bóng mát trong trường cũng không phát triển được. Trước thực trạng trên, nhà trường đã tham mưu tích cực với Đảng uỷ, UBND xã triển khai nâng cấp sân trường, quy hoạch lại hệ thống cây bóng mát, xây dựng thảm xanh theo quy định chuẩn trường Xanh- Sạch – Đẹp- An toàn của Sở GD&ĐT tỉnh Nam Định. Được sự thống nhất của Đảng uỷ, UBND xã, Ban chấp hành hội cha mẹ học sinh, khó khăn trên đã được tháo gỡ kịp thời. Ngày 25/8/2019, hội cha mẹ HS đã hoàn thành hệ thống thoát nước trên sân trường, trồng mới 45 cây bóng mát trên 10 năm tuổi và ngày 15/9/2019, hơn 3000m 2 bê tông sân trường đã được UBND xã hoàn tất. Đề án “Xây dựng trường THCS Hồng Quang tại khu trung tâm” đã thực hiện thắng lợi, 699 học sinh của trường đã được về học tập tại một khu. Ngày 04/9/2019, nhà trường đã long trọng tổ chức Lễ khai giảng năm học mới và khánh thành công trình nhà học cao tầng 10 phòng. Lãnh đạo huyện uỷ, UBND huyện, Phòng GD&ĐT huyện Nam Trực đã về dự và chúc mừng nhà trường. Thầy và trò trường THCS Hồng Quang phấn khởi, tự tin bước vào năm học mới 2019-2020.
.
.
Hình ảnh trường THCS Hồng Quang hôm nay và hình ảnh trường THCS Hồng Quang trước đây một năm là hai hình ảnh đối lập. Về cơ sở vật chất, trường thực sự khang trang. Kỷ cương nền nếp trường học được đảm bảo. Giáo viên thực hiện nghiêm chỉnh quy chế hoạt động của cơ quan, nội bộ thực sự đoàn kết, cán bộ, giáo viên, nhân viên coi trường như ngôi nhà thứ hai của mình, đã và đang dồn hết tâm huyết cho sự nghiệp trồng người. Các em học sinh thực hiện nghiêm chỉnh nội quy học sinh, nội quy ra vào trường học, tích cực lao động vệ sinh trường lớp, nhiệt tình hưởng ứng ngày Chủ nhật xanh; chủ động chăm chỉ học tập. các em đến trường đến trường không chỉ để học tập tri thức mà các em còn được vui chơi, tham gia nhiều hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao để rèn các kỹ năng, phát triển thể lực, năng khiếu bản thân mình, tăng cường hứng thú học tập. Kết quả kiểm tra khảo sát giữa học kỳ I năm học 2019-2020 có thể xem là minh chứng rõ nét.
Về chất lượng nhiều bộ môn /lớp của trường nằm trong tốp đầu huyện: Toán 6 xếp thứ 3, Toán 7 xếp thứ 2, Văn 7 xếp thứ 7, Anh 7 xếp thứ 8, Toán 8 xếp thứ 2,…
Về chất lượng khảo sát TDTT, có 02 giải Nhất (nhảy cao nam lớp 8-9, Bóng bàn nam lớp 6-7) , 01 giải Nhì Bóng bàn nữ lớp 8-9, 05 giải Ba (1Bóng bàn nam lớp 6-7 , 1 Cờ vua lớp 8-9, 1 Cờ vua nữ 6-7, 2 Cầu lông nam 8-9)
.
.
.
Hữu xạ tự thiên hương, trước sự chuyển biến tích cực về mọi mặt của nhà trường, rất nhiều tập thể, cá nhân là người con quê hương đã tìm về thăm trường, xin được tặng nhà trường những món quà làm kỷ niệm, thể hiện niềm tri ân với các thầy các cô, động viên tinh thần học tập của các em học sinh. Ông Tô Ngọc Hải – Phó Tổng giám đốc cảng hàng không miền Trung tặng nhà trường 02 máy điều hoà; gia đình ông bà Lê Thuần Phong – Nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị -Tổng giám đốc tập đoàn thương mại Phú Thái tặng trường 40 chiếc quạt trần, Hội đồng môn khoá 1988-1992 tặng trường 7 cây hàng xoài, 01 máy chiếu, 01 Tivi thông minh tổng trị giá 60 triệu đồng,…
Cùng với sự xoay vần của tạo hoá, giáo dục trường THCS Hồng Quang có những bước thăng trầm là tất yếu. Những năm gần đây nhà trường đã và đang từng bước lấy lại vị thế của mình, khẳng định mình trên bức tranh toàn cảnh giáo dục Nam Trực. Có được niềm vui, niềm tự hào đó, nhà trường chúng tôi nhận thức sâu sắc rằng nhà trường đã nhận được sự quan tâm sâu sắc của huyện uỷ, UBND huyện, Phòng GD&ĐT Nam Trực, Đảng uỷ, HĐND, UBND, các ban ngành đoàn thể trong xã, những người con của quê hương Hồng Quang đã và đang sinh sống, công tác trên khắp mọi miền của Tổ quốc; sự đồng hành của Hội cha mẹ học sinh nhà trường, và điều tiên quyết chính là tầm nhìn, sự chỉ đạo sáng suốt của đồng chí Bí thư chi bộ, hiệu trưởng nhà trường, sự thống nhất chỉ đạo của cấp uỷ chi bộ, ban giám hiệu nhà trường, sức mạnh đoàn kết nội bộ của hội đồng Sư phạm nhà trường.
.
Chúng tôi cũng xác định rằng chặng đường phía trước sẽ còn nhiều chông gai, thách thức. Để thực hiện mục tiêu đưa THCS Hồng Quang thành điểm sáng về giáo dục toàn diện, bên cạnh việc duy trì và phát huy những thành tích đã đạt được, nhà trường phải chuẩn bị tốt các điều kiện để thực hiện thành công được một số nhiệm vụ trọng tâm sau trong năm 2021
- Hoàn thành kế hoạch kiểm định chất lượng.
- Hoàn thành kế hoạch xây dựng trường Xanh-Sạch-Đẹp-An toàn
- Hoàn thành 5 tiêu chuẩn trường đạt chuẩn Quốc gia, được UBND tỉnh công nhận lại trường THCS đạt chuẩn Quốc gia.
“Thay đổi để khẳng định” là nghị quyết mà Đại hội Chi bộ nhà trường đề ra trong nhiệm kỳ 2016 – 2021. Được sự quan tâm sát sao của các cấp uỷ đảng, chính quyền, sự ủng hộ nhiệt tình của hội cha mẹ học sinh và những người con quê hương có tấm lòng vàng hiện đang sinh sống, công tác trên khắp mọi miền của Tổ quốc, dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, trường THCS Hồng Quang đã và đang hiện thực hoá được điều đó, đáp ứng được niềm tin của Đảng bộ và nhân dân xã Hồng Quang.
Nguồn : Phạm Đức Đoán – Bí thư chi bộ – Hiệu trưởng trường THCS Hồng Quang